Laatst gewijzigd: 12.05.2001

'Opdat wij een stil en rustig leven mogen leiden in alle godsvrucht en waardigheid' (1Timotheüs 2:2).

uper basilewn kai pantwn twn en uperoch ontwn ina hremon kai hsucion bion diagwmen en pash eusebeia kai semnothti
(Byzantijnse Majority Griekse Tekst)

Het zelfstandige naamwoord eusebeia komt 15x in het Nieuwe Testament voor en nog vele malen meer in een afgeleide vorm. Dit Griekse woord wordt in de vertaling van het Nederlands Bijbelgenootschap vertaald met ‘godsvrucht’ en in de Statenvertaling met ‘godzaligheid’.
Zowel ‘godsvrucht’, als ‘godzaligheid’ zijn woorden die niet vaak meer worden gebruikt en vele christenen hebben wel een vaag idee van wat ze zouden kunnen betekenen, maar weten het niet precies. Volgens een woordenboek van de Nederlandse taal betekent ‘godsvrucht’, met als synoniem ‘godzaligheid’: ‘vrees en liefde voor God’. Vrees niet in de betekenis van ‘angst hebben voor God’, maar ‘ontzag en eerbied voor God’.
Een ander woord voor godsvrucht is ‘vroom’ of ‘vroomheid’. Dit wat ouderwets aandoend woord komt ook in onze Nederlandse vertalingen van de Bijbel voor en heeft dezelfde betekenis als ‘godsvrucht’.
In de Griekse taal heeft het woord ‘eusebeia’ een gunstige klank. In het Nederlands ligt dat, voor wat betreft het woord ‘vroom’ toch wat anders. Een ‘vrome’ is voor vele mensen een ‘schijnheilige’ en ‘vroom’ wordt veelal in verband gebracht met zwarte pakken en sombere gezichten. Met een leven waarin blijdschap is verboden. Het gevolg is dat ook vele christenen een afkeer hebben gekregen van het woord ‘vroom’ en wordt het woord ‘godsvrucht’ evenmin vaak in de mond genomen.
Het is opmerkelijk dat zowel Petrus, de apostel voor de besnedenen, de Joden, die in Christus geloven, als Paulus, de apostel voor de onbesnedenen, de niet-Joden, die in Christus geloven, veel over de godsvrucht hebben geschreven.

Godsvrucht bij Paulus
In zijn 1e brief aan Timotheüs heeft Paulus het over ‘de leer der godsvrucht’. In hoofdstuk 3, vers 16 zegt hij dat het geheimenis van de godsvrucht groot is en dan beschrijft hij iemand. Uit die beschrijving kunnen wij opmaken dat hij over Jezus spreekt. Jezus is het geheim, of, zoals de Statenvertaling het zegt: de verborgenheid, van de godsvrucht.
In Jezus Christus is de godsvrucht verborgen. Door naar Jezus te kijken, zien we wat godsvrucht moet betekenen in het leven van een christen. Daarom maant Paulus Timotheüs aan zich te oefenen in godsvrucht:
‘Oefen u in de godsvrucht. Want de oefening van het lichaam is van weinig nut^*, doch de godsvrucht is nuttig tot alles, daar zij een belofte inhoudt van leven, in heden en toekomst. Dit is een betrouwbaar woord en alle aanneming waard. Ja, hierom getroosten wij ons moeite en grote inspanning, omdat wij onze hoop gevestigd hebben op de levende God, die een Heiland is voor alle mensen, inzonderheid voor de gelovigen. Beveel en leer dit’.

Hier laat Paulus zien hoe belangrijk godsvrucht is. Zij houdt een belofte van leven in. Niet alleen leven nu, maar ook voor leven in de toekomst. Niet alleen leven voor een klein aantal uitverkorenen, maar leven voor alle mensen.
In hoofdstuk 6, vers 2b tot en met 12 schrijft Paulus nog meer over de godsvrucht:
Leer en vermaan in deze zin. Indien iemand een andere leer verkondigt en zich niet voegt naar de gezonde woorden van onze Here Jezus Christus en de leer der godsvrucht; dan is hij opgeblazen, hoewel hij niets weet en heeft hij een zwak voor geschillen en haarkloverijen; een bron van nijd, twist, lasteringen, kwade vermoedens en geharrewar bij mensen die niet helder meer zijn van denken en het spoor der waarheid bijster geraakt zijn, daar zij de godsvrucht als iets winstgevends beschouwen. Nu brengt inderdaad de godsvrucht grote winst, indien zij gepaard gaat met tevredenheid. Want wij hebben niets op de wereld medegebracht, wij kunnen er ook niets uit mede nemen. Als wij echter onderhoud en onderdak hebben dan moge ons dat genoeg zijn. Maar wie rijk willen zijn, vallen in verzoeking in een strik en in vele dwaze en schadelijke begeerten, die de mensen doen wegzinken in verderf en ondergang. Want de wortel van alle kwaad is de geldzucht, door daar naar te haken zijn sommigen van het geloof afgedwaald en hebben zich met vele smarten doorboord. Gij daarentegen, o mens Gods, ontvlucht deze dingen, doch jaag naar gerechtigheid, godsvrucht, geloof, liefde, volharding en zachtzinnigheid. Strijd de goede strijd des geloofs, grijp het eeuwige leven waartoe gij geroepen zijt en de goede belijdenis afgelegd hebt voor vele getuigen.

Uit deze woorden van Paulus kunnen we concluderen dat godsvrucht te leren is. Allereerst door een aantal dingen juist niet te doen, zoals ruzie maken, lasteren, kwaadspreken en het streven naar rijkdom. Voorts door de godsvrucht na te streven die ons grote winst kan opleveren. Geen geldelijk gewin, zoals dat gebruikelijk is in de wereld. De winst voor een christen is het eeuwige leven.

Godsvrucht bij Petrus
Volgens Petrus is godsvrucht een onmisbare schakel in een proces dat de toegang tot het eeuwige Koninkrijk van God verleend. Hij zegt het zo:
‘Zijn goddelijke kracht immers heeft ons met alles, wat tot leven en godsvrucht strekt, begiftigd door de kennis van Hem, die ons geroepen heeft door zijn heerlijkheid en macht; door deze zijn wij met kostbare en zeer grote beloften begiftigd, opdat gij daardoor deel zoudt hebben aan de goddelijke natuur, ontkomen aan het verderf, dat door de begeerte in de wereld heerst. Maar schraagt om deze reden met betoon van alle ijver door uw geloof de deugd, door de deugd de kennis, door de kennis de zelfbeheersing, door de zelfbeheersing de volharding, door de volharding de godsvrucht, door de godsvrucht de broederliefde en door de broederliefde de liefde jegens allen. Want als deze dingen bij u aanwezig zijn en overvloedig worden, laten zij u niet zonder werk of vrucht voor de kennis van onze Here Jezus Christus. Want bij wie zij niet zijn, die is verblind in zijn bijziendheid, daar hij de reiniging van zijn vroegere zonden heeft vergeten. Beijvert u daarom des te meer, broeders, om uw roeping en verkiezing te bevestigen; want als gij dit doet zult gij nimmer struikelen. Want zó zal u rijkelijk worden verleend de toegang tot het eeuwige koninkrijk van onze Here en Heiland Jezus Christus’.

Petrus maant zijn lezers aan hun roeping en verkiezing te bevestigen. Anders gezegd: WAAR TE MAKEN! Dat voorbeeld dienen wij te volgen. Nu zijn er grote variaties in de wijze waarop christenen hun roeping en verkiezing waar kunnen maken. Voor sommige christenen is God iemand waarvoor je bang moet zijn. De ‘vrees voor de Heer’ wordt dan al gauw angst en roept een diepe neerslachtigheid op. Elke misstap wordt zwaar gestraft. Gods liefde wordt ondergeschikt gemaakt aan Gods rechtvaardigheid, die, denkt men, elke overtreding moet straffen. Deze christenen treffen we vooral aan in de rechtervleugel van de Reformatorische Kerken.
Het andere uiterste vormen christenen die als het ware God en Christus in hun binnenzak hebben en hen elk moment als het nodig is tevoorschijn roepen voor het regelen van allerlei zaken. Deze christenen treffen we vooral aan in sommige Pinkster- en Volle Evangeliegroepen.
Deze beide geschetste vormen van godsvrucht maken van God een karikatuur en zijn niet tot Gods eer. Ook hier kunnen we de raad van Petrus opvolgen:
‘Het einde aller dingen is nabijgekomen. Komt dus tot bezinning en wordt nuchter, opdat gij kunt bidden. Hebt bovenal bestendige liefde jegens elkander, want de liefde bedekt tal van zonden. Weest gastvrij jegens elkander, zonder morren. Dient elkander, een ieder naar de genadegave die hij ontvangen heeft, als goede rentmeesters over de velerlei genade Gods. Spreekt iemand, laten het woorden zijn als van God; dient iemand, laat het zijn als uit kracht, door God verleend, opdat in alles God verheerlijkt worde door Jezus Christus, aan wie de heerlijkheid is en de kracht, in alle eeuwigheid!’ (1Petrus 4:7-11).

Dat zal leiden tot:
‘Opdat wij een stil en rustig leven mogen leiden in alle godsvrucht en waardigheid’ (1Timotheüs 2:2).